İngiltere, ABD ve Avustralya, artan askeri varlığı nedeniyle Çin’i kontrol altında tutmak için tarihi bir güvenlik anlaşması duyurdular ve savunma ittifakı ”Aukus”u kurduklarını açıkladılar.
Aukus kapsamındaki ilk girişim, Avustralya Kraliyet Donanması için nükleer enerjili denizaltıları güvence altına almak için üç müttefikin birlikte çalışması olacak, bu da Batı’nın Pasifik’teki güvenlik yeteneklerini artıracak bir hareket olacak.
Bu kapsamda Avustralya, ABD tarafından sağlanan teknolojiyi kullanarak ilk kez nükleer enerjili denizaltılar inşa edecek. Aukus olarak anılacak olan ve Çin’in Hint-Pasifik’teki artan gücünü kontrol etmeyi öngören anlaşma, yapay zeka, siber ve kuantum teknolojilerini de kapsayacak.
ABD Başkanı Joe Biden, İngiltere Başbakanı Boris Johnson ve Avustralyalı mevkidaşı Scott Morrison ortak bir sanal basın brifinginde, yeni ortaklığın bölgede “güvenlik ve refahı teşvik etmeyi” hedeflediğini söyledi. Biden, ittifakın “Hint-Pasifik’te güvenlik ve istikrarı korumak için el ele çalışacağını” kaydetti.
Uzun yıllar sonra ülkeler arasındaki en büyük savunma ortaklığı olarak nitelendirilebilecek bu ittifak hakkında konuşan Avustralya Başbakanı Morrison, ”dünyanın, özellikle bizim bölgemiz olan Hint-Pasifik’te daha karmaşık hale geldi” dedi ve jeopolitik bölgenin geleceğinin “tüm geleceğimizi etkileyeceğini” belirtti.
İngiltere Başbakanı Johnson da anlaşmayı ”dönüm noktası bir savunma ve güvenlik ortaklığı” olarak niteledi ve “Hint-Pasifik’teki ortak çıkarlarımızı koruyacağını ve savunacağını” söyledi.
Fransa: ”AUKUS ittifakıyla sırtımızdan bıçaklandık”
Fransa, İngiltere, ABD ve Avustralya arasında yapılan savunma ittifakı ”AUKUS”a sert tepki gösterdi.
”AUKUS” olarak adlandırılan anlaşmanın bir parçası olarak Avustralya, Fransa ile bir denizaltı sözleşmesini feshederek bunun yerine İngiliz ve Amerikan yardımıyla nükleer enerjili gemiler satın alacak.
AUKUS, Avustralya’nın Fransız gemi yapımcısı ‘Naval Group’ ile yaptığı 40 milyar dolar değerindeki 2016 anlaşmasını, eski Collins denizaltılarının yerini alacak yeni bir filo inşa etmek için rafa kaldıracak.
Fransa Dışişleri Bakanı Jean-Yves Le Drian, sert ifadelerle Fransız radyosuna yaptığı açıklamada, ittifakı “sırtından bıçaklama” olarak nitelendirdi. Le Drian, ”Bugün çok kızgınım ve kırgınım. Bu müttefiklerin birbirine yaptığı bir şey değil. Avustralya ile bir güven ilişkisi kurduk ve bu güven kırıldı” dedi.
Avustralya Başbakanı Scott Morrison ise Fransa’ya hala ”kilit bir dost ve ortak” olduğuna dair güvence vererek bir anlaşmazlığı önlemeye çalıştı.
Morrison, nükleer güçle çalışan denizaltıların, Fransa’dan sipariş edilen geleneksel denizaltılara kıyasla üstün hız, dayanıklılık ve silah deposuna sahip olduğunu söyledi. Morrison, Avustralya’nın nükleer silah peşinde olmadığını vurguladı, ancak bir gecede yapılan duyurunun ”Fransa için çok zor ve hayal kırıklığı yaratan bir karar” olduğunu kabul etti.
Morrison, ”Bir Başbakan olarak Avustralya’nın ulusal güvenlik çıkarlarına uygun kararlar almalıyım. Fransa’nın da aynısını yapacağını biliyorum” dedi.
Çin’den ittifaka kınama: Soğuk Savaş zihniyeti ve ideolojik önyargı!
Çin’in Washington büyükelçiliği, ülkeleri ”Soğuk Savaş zihniyeti ve ideolojik önyargı” ile suçlayarak tepki gösterdi.
Pekin yönetimi, ABD, İngiltere ve Avustralya tarafından oluşturulan ”AUKUS” savunma ittifakı anlaşmasını “bölge barışına ciddi şekilde zarar verdiğini” söyleyerek kınadı.
Çin Dışişleri Bakanlığı Sözcüsü Zhao Lijian, yaptığı açıklamada, üç ülkenin de ittifakın duyurusunda Çin’den bahsetmemesine rağmen, ülkelerin doğrudan başka bir ülkeyi hedef alan ortaklıklar kurmaması gerektiğini belirtti.
Sözcü, ortaklığın “bölgesel barış ve istikrara ciddi şekilde zarar verdiğini , silahlanma yarışını yoğunlaştırdığını ve uluslararası nükleer silahların yayılmasını önleme çabalarına zarar verdiğini” belirtti.
Fransa, ABD ve Avutralya Büyükelçilerini Geri Çağırdı
Fransa’dan yapılan açıklamada, Başkan Biden’ın Fransız yetkililere danışmadan atılan ittifak adımını protesto etmek için ABD ve Avustralya’daki büyükelçilerini geri çağırdığını duyurdu.
Kararın Fransa Cumhurbaşkanı Emmanuel Macron tarafından alındığını söyleyen Dışişleri Bakanı Jean-Yves Le Drian, “Cumhurbaşkanı’nın talebi üzerine, ABD ve Avustralya’daki büyükelçilerimizi istişareler için derhal geri çağırmaya karar verdim” dedi.
AjansBizim, NY Times
