İlustrasyon: vectorproject

Bosna Hersek’teki Kruşçica Nehri ve Sırbistan’daki Rakita Nehri, vatandaşların ve çevre aktivistleri hidroelsantrallerinin inşasına karsi ve çevrenin koruma amacıyla protestolar düzenlemekte. Karadağ’da yerel halk tarafından düzenlenen protestolardan sonuncusu Balkanlar’ın en temiz nehirlerinden biri olan 42 km uzunlugundaki ‘Bukovica’ nehrinde, yaklaşık 2000 kişinin yaşadığı ‘Şavnik’ belediyesinde düzenlendi.

Bu suların özgürce akmasını sağlamak için Karadağ vatandaşları, doğanın tahribatına karşı ve serbestçe akan Bukovica Nehri için savaşmak, Donja Bukovica Çevre hareketini kurdu.

Bölge sakinlerinin ifadesine göre, bahse konu şirket habersiz ve bakanlıktan kendilerine herhangi bir tebligat gelmeden inşata. Şirket, sakinlerin rızasını hiçe sayarak, inşata başlamak için nehre gidecek bir yol açmak maksadıyla ormandaki ağaçları kesmişti. 

Öte yandan bölge halkı ve aktivistler, hukuki olarak şirketle mücadele edebilmek amacıyla avukatık işlemleri için para toplama kampanyaları başlatmıştı. Yüzlerce protestocu, altı hafta boyunca hidroelektrik santralinin inşasında makinelerin çalışmasını engelleyerek protesto etti. Protestolar sonucunda, Bukovica Nehri üzerinde küçük hidro santrallerin inşası, hükümet nihai bir karar verene kadar askıya alındı. 

Shavnik belediye başkanı Miyomir Vuyiçiç bir medya röportajında, Bukovica Nehri projelerini onaylanmadan önce tüm detayların dikkate alındığını söyledi. Vuyiçiç, bu belediyede hidroelektrik santrallerin inşasını karlı yatırımlar olarak görmekte. Shavnik belediyesindeki bu yatırım 8,8 milyon euro değerinde. Belediyenin tarihindeki en büyük özel yatırım olmakla birlikte, yaklaşık 60 kişiye istihdam sağlayacak. 

2019’da Karadağ’daki çevre aktivistleri, nehirler ve su temini üzerindeki etkisi nedeniyle küçük hidro santrallerin inşasına moratoryum talep etmiş ve parlamentoya bir dilekçe sunmuştu. 6300 kişi tarafından imzalanan dilekçede, devletin stratejik bir çevresel etki değerlendirmesi yapılana kadar bu tür santrallere inşaat ruhsatı vermeyi durdurması çağrısında bulundu. 

Karadağlı aktivistlere göre, Karadağ’daki küçük hidroelektrik santrallerinin çoğu planlama ve inşaat açısından AB standartlarını karşılamıyor. Aktivistler ayrıca bu tür tesislerdeki yatırımcıların çoğunun eski hükümete bağlantıları olduğunu iddia ediyor.

© PRIZMA MEDIUM

Bu yazı, Kosova Açık Toplum Vakfı’nın mali desteğiyle hazırlanmıştır. Bu yayında ifade edilen görüşler Prizren Medya Derneği’ne aittir ve hiçbir şekilde Kosova Açık Toplum Vakfı’nın görüşü olarak kabul edilemez.