Yıllar içinde kurulmuş birçok dağcılık derneği var fakat Sharri Dağcılar Derneği Prizren'i simgeleyen ve günümüze kadar gelen bir dernektir.. Sharr,' derneğinin kuruluşu ve faaliyetleri hakkında DD Sharr icra direktörü Sadik Shporta ile konuştuk.
Sharri Dağcılar Derneği alanında köklü bir geleneğe sahip. Derneğin kuruluşunu ve o dönemde neler yaşandığını anlatır mısınız?
Sharri Dağcılar Derneği 1951’de yılında kuruldu. O zamanlar Pashtriku Dağcılık ve Kayak Derneği adıyla faaliyet gösteriyordu.. Daha sonra 1971’de dernek adını değiştirerek ve Sharri Dağcılık Derneği olarak yeniden adlandırıldı. Bunun ana nedeni, Şar dağlarının Prizren’e Pashtrık dağlarından daha yakın olmasıydı. Bu yıllarda, Sharri derneğinden ayrılan Kayak Federasyonu kuruldu – ve o günden beri dernek Sharri Dağcılar Derneği’ni adıyla faaliyet gösteriyor. Başlangıçta derneğin ana faaliyetleri Dağ evine yürüyüş, kayak ve benzeri faaliyetlerdi. derneğin başkanları ise genellikle o dönemin en önde gelen kişileriydi, mesela fabrika müdürleri. O dönemde yüksek zirvelere tırmanan çok fazla dağcı yoktu, ancak olanlar da sadece Ipek’te düzenleniyordu. Kosova Dağcılık Federasyonu belgelerine göre Kosova’daki ilk dağcılar derneği 1928 yılında İpek’te kurulan Gjeravica’dır ve bu nedenle Federasyonun kuruluş tarihi olarak alınır.
Önceleri dağcılık tutkunları tarafından kurulan dernek, daha sonra pek çok doğaseverin derneğe üye olmaya başlamasıyla dernek büyüdü. 1980-1999 yıllarında ülkedeki siyasi durum nedeniyle dernek faaliyetlerine katılım azalmıştır. 1999’dan sonra derneğin eski üyeleri derneği yeniden faaliyete geçirmek için derneğe geri döner ve bu dönemden sonra dernek tamamen farklı bir yön alır – derneğin haftalık aktiviteleri başlar, dağcıların evline yürüyerek, yurt içi ve yurt dışındaki diğer dernekler ile beraber çeşitli organize etkinliklere katılırlar.Bu ülkeler arasında Makedonya, Arnavutluk, Bosna Hersek, Karadağ, Türkiye vb. gibi ülkeler vardı.Ana fikir, tüm dağcıları ortak bir çatı altında birleştirmekti. Biz de öyle yaptık, bütün dağcıları Sharr derneğine davet ettik.
2004 yılında dernek başkanlığına seçildim. O yıllarda aynı zamanda Telekom’un da müdürlüğü görevindeydim. Dernek başkanı seçildikten sonra derneğin resmileştirilmesi ile ilgilenmeye başladım ve 2005 yılında dernek olarak kayıt olduk. Ancak ‘Sharri’ her zaman dağcılık faaliyetleri organize etmekte aktif olmuştur. Bence dernek Prizren’le özdeşleşiyor, tıpkı gelenekleri olan Agimi derneği, futbol kulübü Liria veya basketbol kulübü Bashkimi gibi.
Dernekteki kişisel deneyiminiz nedir?
Biz gençken durum biraz farklıydı. Belirli koşulları yerine getirmeden, çoğu zaman bir derneğe kayıt olamazdık. Bu nedenle bir derneğe üye olmak bir ayrıcalıktı. İlk başta sadece bir gözlemciydim ve o dönem dağcılıkla ilgili ilk unsurları öğrendim. Mesela dağda yalnız kalırsam ne yapmalıyım? Orada ilk eğitimimi gözlemci olarak tamamladım ve sonrasında dağcılığa yükselmem gerektiği değerlendirildi. 1973’te dağcılıkla uğraştım ama 1974’te eğitimim nedeniyle ayrıldım ve benim için dağcılık kısmı burada bitmişti. Tekrardan derneğe dönüş, savaştan sonra oldu. Derneği yeniden canlandırmak için eski nesilden üyeler bile derneğe geri döndü. Aslında derneği eski haline çevirmek ve sonra ayrılmak niyetiyle döndüm.
“Fakat bir kez dağcılığa başladığınızda, ayrılamazsınız.
Sadik Shporta
Benim durumumda da aynı şey oldu.
Başladığım günden beri her pazar dağları gezmeye devam ediyorum.”
Derneğin topluma katkısını nasıl değerlendiriyorsunuz?
2000 yılından bu yana uluslararası dağcılık toplantıları düzenledik, bu toplantılara bölgenin her yerinden katılım sağlandı. Bosna Hersek, Hırvatistan ve Türkiye’den çok sayıda ziyaretçimiz oldu. İlk yurt dışı ziyaretlerinin hepsini biz düzenledik, dernek düzeyide konuşuyorum. Bunun da normalde bölgedeki tüm ülkelerle temas kurma üzerinde olumlu bir etkisi vardı.
2008 yılından sonra vizeler nedeniyle başta Bosna Hersek olmak üzere birçok dağcı faaliyetlerimize katılamamıştı. Ayrıca okullarda dağcılıkla ilgili çok sayıda eğitim etkinlikleri düzenledik. Dernek bünyesinde görev yapmış çok sayıda deneyimli dağcı tarafından konferanslar verildi. ‘Dağcılar evine’ sürekli ziyaretler düzenledik ve öğrencileri doğayla tanıştırdık. Konferanslar, dernek bünyesinde görev yapmış çok sayıda deneyimli dağcı tarafından verildi.
2008 yılına kadar Belediye Meclisi’nin spora verdiği tüm takdirnameleri, hem yılın bir tezahürü hem de yılın sporcuları olarak aldık. Böylece bu yıllarda yerel spor organizasyonlarının önderleri olduk. Sık sık yaptığımız yürüyüş ve tırmanış aktivitelerimizle birlikte Prizren’de ve tüm Kosova’da dağcılığı kitleselleştirmeyi başardığımızı düşünüyorum. Bugün gençlerle dolu dağlarımız var ve birçok yeni dağcılık dernekleri kuruldu. Bunun büyük bir başarı olduğuna inanıyorum.
Yeni nesillere mesajınız nedir?
Yeni nesiller bilmeli ki, Sharri Derneği Prizren’i simgeleyen ögelerden biridir. Elbette başka birçok dağcılık derneği var. Fakat bu zamanın testinden kurtulan ve 79 yılı aşkın bir geçmişe sahip bir dernek. Binlerce insan bu dernekten geçmiş ve normalde genç nesillere aktarılmak üzere birçok hatıra ve gelenek bırakmıştır.
‘Via-Ferrata’ gibi genel olarak şehir için ve özelde gençler için birçok çekici aktivite getirmeye çalıştık. Prizren’i ziyaret eden birçok turist için cazip olmaya başladı. Doğal güzelliklerin tadını çıkarmanızı sağlayan olağanüstü bir deneyim.
Ne yazık ki Prizren’deki gençlerden pek ilgi yoktu. Via – Ferrata’nın ne olduğu ve Prizren’de böyle bir şeyin var olduğu konusunda kesinlikle pek haberdar değiller. Özellikle genç nesillerin bu tür sportif faaliyetlere daha fazla ilgi göstermesini temenni ediyoruz.
Röportaj: Adelina Hasani
