Sadece Seçim Dönemlerinde İlgilenince Onların Duygularıyla Oynadığımızın Farkında mıyız?

Şehirde yaşadığı bir günlük rutinini nasıl tanımlıyor ve gündelik hayat ve sosyal hayata karışmada Prizren’de yaşamanın ne gibi zorlukları var?

Boş zamanımızın olduğu vakit şehirde genelde arkadaşlarla bir araya gelip, neler yapabiliriz, gerçekleştirebileceğimiz görüşmeleri değerlendiriyoruz. Zorluklara gelince ise birçok zorluk var. Başta araçlar kaldırımlara park ediliyor ve bu bizim gibi fiziksel engellileri aşırı zorluyor. Dükkanlarda fiziksel engelliler için merdiven yok. AVM’lerde asansörler var ama diğer küçük dükkanlarda bizlere ait düz merdiven yok ve bu bizim için oldukça güç. Özellikle şehrin merkezinde yayaların olduğu bölümlerde değil biz fiziksel engelliler, normal yayalar bile rahatça yürüyemiyor; her taraf çukur.

Prizren’deki engelleri nasıl kaldırabiliriz, hayatlarını etkileyen adımlar var mı  engelli vatandaşlar bu konuda (yeterince) düşünülüyor mu?

Beş yıl öncesine kadar çok engelle karşılaştık. Ama son zamanlarda engeller aşılmaya başladı az da olsa… Eskiden sorunlar ailelerden başlıyordu.  Engellilerin dışarı çıkmasına aileler izin vermiyordu, sosyal hayata karıştırmıyorlardı aileler utanıyor ve çekiniyorlardı. Ancak son birkaç yıldır engelli vatandaşlarımızı sosyal faaliyetlerde olsun etkinliklerde olsun yavaş yavaş görmeye başladık. Bu bizim için çok büyük bir adımdır. Bizim istediğimiz vatandaşlarımızın bizlere karşı daha duyarlı ve  daha bilinçli olmaları. Pek fazla talebimiz de yok açıkçası. Belediyemiz de bizlere ait yollar yapması bile bizi çok memnun eder.

Seçim zamanları dışında politikacılar tarafından engelli bireylerin ihtiyaçları ve atılacak olası adımlar üzerine kendilerinin görüşlerine başvuruluyor mu? 

Seçimler dışında hemen unutuluyoruz, duygulaırmızla oynuyorlar diyebilirim. Bizlerin onlardan en büyük beklentimiz, biz engelliler için sosyal yardım yapılması ve sağlık hizmetlerinde bizlere farklı programlar ayırmaları.Bunun için çaba sarf etmeleri.  Bazı siyasilerimiz seçim sonrası da bizleri ziyaret ediyor ve sorunlarımızla ilgileniyor. Özellikle Prizren Belediyesi Başkanı Shaqir Totaj’dan birkaç defa randevu talep etmemize rağmen maalesef hala dönmüş değiller bu da bizleri çok üzüyor. Geçen yıla kadar biz belediyeden destek alıyorduk ancak bu yıl maalesef herhangi bir destek görmedik. Belediye olsun, Bakanlık olsun 6 farklı bölüme proje sunduk ve maalesef hiçbirinden destek alamadık. Şunu sormak istiyorum bir yıl da 30 faaliyet gerçekleştirmiş bir dernek olarak nasıl hiçbir proje desteği olmaz, bu sizce doğru mu?

Sesinizi yeterince duylurabiliyor musunuz ve bu süreç yönetenler tarafından ne kadar dikkate alınıyor?

Sesimizi duyurmak için elimizden geleni yapıyoruz ancak istediklerini duyuyorlar istemediklerine de kulak tıkıyorlar. Bu yıl engellilerin maaşlarını düşürdüler. Nedeninin sorduğumuzda maalesef cevap alamıyoruz. Konuyla ilgili birçok yere başvuruda bulunduk bizlere açıklama yapın diye maalesef kapı duvar. Bizlerin özel ilaçlarımız var, yetişkin bezi kullananlar var, ağır ilaçlar kullananlar var biz nasıl başa çıkarız endişesini ailemizle birlikte yaşıyoruz. Maaşlarımıza zam yapmaları gerekirken maaşlarımızı yarı yarıya düşürmeleri çok büyük haksızlık. Başbakan Albin Kurti konuyla ilgileneceklerine dair bir açıklama yapmış, şimdilik tek umudumuz o.

Bölgemizde veya dünya genelinde, Prizren’de de uygulanabilecek herhangi bir örnek paylaşabilir misiniz? 

Dünyada özellikle Avrupa da fiziksel engellilere yönelik standartlar mükemmel seviyede diyebilirim. Burayla kıyaslanması bile imkânsız. Avrupa da refakatçıya da ödenek sağlanıyor, ilaç masrafları sağlanıyor ama burada maalesef öyle bir şey şu an için sadece bir hayal. Prizren’de sadece 3 bine yakın fiziksel engelli var. Kosova genelinde ise sayı daha da artıyor ve hepimizin sorunları aynı; ilgisizlik. Savaştan sonra özellikle çok sayıda engelli dünyaya geldi. Dediğim gibi bizlere devlet her alanda sahip çıkmalı.

Sizce şehirdeki engelleri nasıl kaldırılabilir?

Bence ilk başta herkes kendine düşen vazifeyi yapmalı. Belediye başkanlarımız verdikleri vaatleri yerine getirmeliler, bizlere özel yürüme alanları yapılmalı. Dükkan sahipleri dükkanlarının önlerine bir sürü eşya yığıyorlar ve biz oralardan geçemiyoruz. Bizlerin en büyük sıkıntısı ilk başta imkansızlıklarımız, ister evlerimiz de ister sokağa çıktığımız zaman…

Son olarak eklemek istediğiniz bir şey var mı?

Derneğimizde üç yüze yakın üye var. Biz ara sıra geceler düzenliyoruz bir araya geliyoruz, özellikle Dünya Engelliler Günü gibi birçok özel günde bir araya gelip hem eğleniyoruz hem sorunlarımız konuşuyoruz.  Ben bir engelli olarak her gün onların sorunlarıyla ilgilenmeye çalışırken yöneticilerin de bizlerin sorunlarına el atması gerekiyor.

Röportaj: Enis Tabak

© PRIZMA MEDIUM

“Bu yazı, İsviçre Kalkınma ve İşbirliği Ajansı (SDC), İsveç ve Lüksemburg Büyük Dükalığı Hükümeti tarafından ortaklaşa finanse edilen Kosova Sivil Toplum Vakfı (KCSF) programı ‘EJA Kosova’ tarafından desteklenmektedir.”