Žilnik: Yeni Dinamiklerle Bölgesel Dayanışmamızı Güçlendirebiliriz

Želimir Žilnik ile ilk kez 2016 yılında Ankara Film Festivalinde tanışmıştım. 1 Mayıs gününde işçi haklarından başlayıp kendisinin film deneyimi üzerine bir konuşma gerçekleştirmiştik. İki sene sonra Belgrat’ta buluşmuş ve Lumbardhi Vakfı olarak filmlerinden oluşan bir retrospektif yapmak istediğimizi belirtmiştik. Görüşmemizin ilk 10 saniyesinde “Tamam yaparız” dedikten sonra her zamanki enerjisi ile bize güncel konulardan bahsetmeye başlamış, muhalif öğrencilerle tanıştırmıştı. Böylece, Belgrat Üniversitesi'nin merkez kantininde Žilnik, muhalif öğrenciler ve biz, bir kaç Kosovalı hararetli bir sohbetin ortasında bulmuştuk kendimizi. Žilnik’in ortamı dönüştürücü enerjisi, bu kez Belgrad Üniversitesi'nin kantinine yansımıştı.

Bir Tiyatro Duayeni: Zekir Sipahi

Prizren Türk Tiyatrosu, 1950’lerden itibaren çeşitli oyunlarla kendinden söz ettirmiştir. Sürekliliğin ve kurumsallaşmanın eksikliği çeşitli zorluklar ortaya çıkarsa da tiyatroya olan ilgi bir şekilde sürekliliği sağlamıştır. İkinci Dünya Savaşı’ndan önce başlayan sahnelemeler 1970’lerin sonuna kadar sanatsever kişilerin ve Doğru Yol KGSD ile Şehir Tiyatroları bünyesinde yürütülmüştür. 1978’den itibaren süreklilik kazanan ve kurumsallaşma yolunda önemli adımlar atmaya başlayan Türkçe tiyatro 1979’dan itibaren Zekir Sipahi’nin önderliğinde önemli başarılar sağlamıştır.

Dönüşümün Tanığı: Kino Armata

1999’dan sonra Kosova’da hiçbir şehirde faal olan bir sinema salonu yok iken Priştine’de Vllaznimi sineması ABC adıyla hizmet vermeye başlamıştı. 1999 savaşından sonra Priştine’ye taşınanların sinema salonunda film izleme deneyimleri ABC Sineması ile başlamış sonrasında alışveriş merkezlerinin ücra köşelerine kurulan sinema salonlarında devam etmiştir. Ancak asıl Priştinelilerin film izleme deneyimlerine eğildiğimizde cevaplar genelde aynıdır: Kino Rinia, Vlaznimi, Dom JNA. Bu yazıda bir dönem Yugoslavya Halk Orduevi’nin sinema salonu olarak hizmet veren (Dom JNA), günümüzde ise alternatif kültür ve sosyal diyalog merkezi olarak faaliyet gösteren Kino Armata üzerine bilgileri derlemeye çalışacağım. Bu derlemeyi yaparken Priştine sinemaları üzerine aldığım bir kaç notu da okuyucuyla paylaşmak istiyorum.

Alternatif Bir Sosyalleşme Mekanı: Termokiss

1970’te başkent Priştine’nin merkezi ısıtma sistemi olarak kuruldu Termokos. 1990’lı yıllarda kapasite gelişimine gidildi ancak dönemin gergin atmosferinde bu plan gerçekleştirilemedi. İnşa edilen yeni bina, çatısı tamamlanmadan 4 duvar şeklinde kaldı. Binanın günümüzde Priştineli gençlerin fikirlerini somutlaştırdığı bir alternatif mekan olacağı kimsenin aklına gelmezdi. Termokiss bugün alternatif bir sosyalleşme merkezi olarak gençlerin hizmetinde.

Anibar Batıl İnançları Animasyon Filmlerle Sorguluyor

Anibar Animasyon Film Festivali bu sene 13’üncü kez düzenleniyor. 13-19 Temmuz tarihleri arasında düzenlenecek olan festivalde film gösterimlerinin yanı sıra, konser, sergi, çalıştay ve masterclass etkinlikleri yer alıyor.

Günümüz Kosova Sinemasının Anlatıları

Kosova’da sinema kültürünün gelişmesi ve toplumsal hayat ile olan etkileşimlerini anlamak yeni arşivsel pratiklerin ve yorumlamaların gelişmesine bağlıdır. Bugün, böyle bir dönemeçte olduğumuz söylenebilir

Kosova’da Sinemanın Kurumsallaşması: İlk Adımlar

Yugoslavya ve Kosova’da özellikle 1950’ler ve 1960’lar boyunca sinemanın kitleselleşmesi adına önemli adımlar atılmıştır. Bu kapsamda sinema salonları inşa edilmeye başlanmış, 1952 yılının şubat ayında Prizren’de Bistrica-Lumbardhi, Priştine’de Omladina-Rinia sinemasının açılışı gerçekleştirilmiştir.