Kültür

Son yıllarda kentleşmenin artması ve 2050 yılında dünya genelinde nüfusun %70’inin kentlerde yaşayacağının öngörülüyor olması, günümüzde yaşanan konut sorununun gelecekte artarak devam edeceğine işaret etmektedir. Bu anlamda, konut krizinin temelinde, malzemelerin, işçiliğin ve mülk fiyatlarının artması vardır. Bu nedenler, konutları erişilebilir olmaktan uzaklaştırmaktadırlar.

Dokufest, 2002 yılında bir grup arkadaşın girişimiyle kuruldu. Festival zamanla ülke ve bölgenin sınırlarını aşarak Avrupa’daki en iyi film programlarına sahip kısa film ve belgesel festivali saygınlığını kazandı. The Guardian gazetesinin ‘Kosova’da bir film festivali’ başlıklı haberinde Kim Wills, “Kosova, kültürden çok çatışmalarla tanınıyor, ancak ülkenin en güzel kasabası Prizren'deki bir film festivali, parti ve sanat karışımı harika bir etki yaratıyor” ifadelerini kullanmıştı. Festivalden öte bir kültürel organizasyon olan Dokufest bugün eğitim programları gibi farklı birçok kültürel işe imza atıyor. 20 senesinde Dokufest temasıyla başladığımız seride festivalin kurucularından ve festivalin sanat yönetmeni Veton Nurkollari ile 20 senede DokuFest'e değinmeye çalıştık

İki dünya savaşı arası dönemde Kosova’da da diğer bölge ülkelerinde olduğu gibi film gösterimleri ideolojik olmaktan ziyade kar amacı taşımaktaydı. Bunun için devlet tarafından yapılmış bir sinema bulunmazken özel girişimciler bazı meyhanelerde, kahvehanelerde veya sırf film gösterimi yapmak üzere belirlenen salonlarda filmler göstermekteydiler. 

Şimdilerde daha çok nostaljik araba fuarlarında rastlanan ve Fiço adıyla tanınan Zastava 600’ü muhtemelen herkes bilir. Yugoslavya’ya dair görüntülerde veya aile albümlerinde bu arabalarla karşılaşmak yüksek ihtimaldir. Fiço bölgemizde daha çok Yugonostaljiklerin geçmişe dair özlem duygusunu ifade etse de, Yugoslavya sisteminin mütevazı hayat tarzını ve çoğunluğun ulaşabileceği refah seviyesini simgelemeye devam ettiği bir gerçek. İsterseniz hastalıklı bir nostaljik duygu durumuna düşmeden, herkesin bildiği bu arabaların üretilmesi sürecinde neler yaşandığını ve nasıl üretilmeye başlandığına kısaca değinelim.